സാങ്ഗായ്

പട്ടാളനിയമത്തിനെതിരെ, പീഡനങ്ങള്‍ക്കെതിരെ,
ഏഴുവര്‍ഷത്തിലേറെയായി നിരാഹാരമനുഷ്ഠിക്കുന്ന
ഇറോം ചാനു ഷര്‍മിള സമരവീര്യത്തിന്റെ പ്രതീകമാണ്.

ഉദ്ധരിച്ച തോക്കിന്‍ കുഴലില്‍
ലോഹം സ്ഖലിച്ചു തീരും വരെ
കണ്ടുനില്‍ക്കേണ്ടിവന്ന കണ്ണിന്
നിയമപുസ്തകം കരിച്ചു ചാലിച്ച
കുഴമ്പു വേണം.

*സാങ്ഗായ് മാനുകളിന്ന്
വംശനാശഭീതിയിലാണ്
നൃത്തമാടുന്ന മാനെന്ന്
ഓമനപ്പേരെങ്കിലും
പിരിഞ്ഞുയര്‍ന്ന കൊമ്പിന്
കുന്തമുനയാണ്

വടംവലിക്കളിയില്‍
#ഗുഡുയി മോന്തിയ പെണ്‍കരുത്ത്
ഉടലുരഞ്ഞു ജയിച്ചാലിന്നാട്ടില്‍
കൊയ്ത്ത് പൊലിക്കുമെന്ന്
ഐതിഹ്യം

ഇഞ്ചിവാറ്റിയ ഗുഡുയിക്ക്
നെഞ്ചുകത്തുന്ന വീര്യം

നൃത്തഭൂമിയിലിന്ന്
കന്യകാനൃത്തത്തിന്റെ
ചിലമ്പൊച്ചയില്ല
മണി മുഴങ്ങുന്നുണ്ട്
മരിച്ചവര്‍ക്കായുള്ള
+ദിഷാമുത്സവത്തിന്

ഷിരുയിമലയിലെ ആത്മാവുകള്‍
നരച്ച നിലാവായി കുന്നിറങ്ങി
കൂട്ടയാത്ര തുടങ്ങുന്നു

കളത്തില്‍ അടുത്ത ഊഴം
കാട്ടുമാന്‍ കൂട്ടങ്ങളുടേതാണ്.

*സാങ്ഗായ്
ഡാന്‍സിങ് ഡിയര്‍- വംശനാശപ്പട്ടികയില്‍ പെടുത്തിയിട്ടുള്ള മാനുകള്‍.
ഗോത്രവര്‍ഗ്ഗക്കാര്‍ക്ക് ദിവ്യം.
#ഗുഡുയി- ഇഞ്ചി വാറ്റിയെടുക്കുന്ന മണിപ്പുരി മദ്യം
+ദിഷാം- മരിച്ചവരുടെ പ്രീതിക്കായുള്ള ഉത്സവം
```````````````````````````````````````````````````````````````
Translation of "Sangai"
(To Irome Chanu Sharmila)

Eye salve made of ash
Of burnt law books
Only can soothe the eyes
Witness to erect guns ejaculating.

Endangered are Sangai
Dancing deer, but have
Antlers spear-sharp.

Harvest here turns out rich
When girls in Guduyi spirit
Win the tug of war game.
Powerful, the Guduyi
Crush of harsh ginger
Sets fire to minds.

In the land of dances
No *Lakhanganuyi now
Its Disham for the dead.
The procession has begun
From the Siruyi, moonlit.

Its time, hear the thuds
Of wild Sangai Hoofs.

*Lakhanganuyi- Manipuri Tribal Dance of and for the virgins